Μετάβαση είναι ο όρος που χρησιμοποιείται και δηλώνει το πέρασμα ενός ανθρώπου από μια κατάσταση σε μια άλλη άγνωστη. Οι μεταβάσεις μπορεί ν' αφορούν την προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική ή επαγγελματική μας ζωή, όπως π.χ. είναι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, από το δημοτικό στο γυμνάσιο, από το σχολείο στo πανεπιστήμιο, από το πανεπιστήμιο στην αγορά εργασίας, κ.α.
Η μετάβαση του παιδιού δεν είναι ένα στιγμιαίο γεγονός αλλά μια διαδικασία που έχει διάρκεια και η οποία εξαρτάται τόσο από την ετοιμότητα του παιδιού, όσο και από την ετοιμότητα του σχολείου να εξασφαλίσει συνέχεια στην εκπαίδευση του παιδιού, στηρίζοντάς το στις όποιες αλλαγές. Ένα ποσοστό παιδιών δεν μπορεί να τη διαχειριστεί ικανοποιητικά με αποτέλεσμα να βιώνει αρνητικές εμπειρίες και άγχος. Συχνά παρατηρείται μια απροθυμία ή και άρνηση των παιδιών να πάνε στο σχολείο, ιδιαίτερα τις πρώτες μέρες. Αν τα παιδιά δεν προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, η είσοδος τους στο σχολείο μπορεί να οδηγήσει σε προβληματικές καταστάσεις, όπως στη σχολική φοβία (δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να συγχέεται με την περιστασιακή απροθυμία των παιδιών να πάνε στο σχολείο τις πρώτες μέρες).
Η αντίδραση όμως του κάθε παιδιού στην επικείμενη αλλαγή διαφέρει. Παρόλα αυτά κατά κύριο λόγο αντιδρούν σε μια τέτοια αλλαγή συνήθως με:
- Εκνευρισμό
- Ανησυχία
- Απόσυρση
- Παράπονα σχετικά με την υγεία του και σωματοποίηση της στεναχώριας του
- Έλλειψη ευχαρίστησης με πράγματα που κανονικά του αρέσουν
- Διαρκείς αντιρρήσεις
- Θυμό
- Ξεσπάσματα
- Άρνηση
- Επιθετικότητα
Οι γονείς θα πρέπει σε τέτοιες περιπτώσεις να αντιδράσουν με ήρεμο και αποτελεσματικό τρόπο για να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη και πολλές φορές πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση που αντιμετωπίζει το παιδί τους. Eίναι πολύ προτιμότερο για τους γονείς να δείξουν κατανόηση και να ακούσουν με προσοχή τι έχει να τους πει και τι είναι ακριβώς αυτό που φοβάται στην αλλαγή σχολείου. Πολλές φορές οι γονείς μένουν έκπληκτοι γιατί δεν είχαν καν φανταστεί τι ήταν αυτό που απασχολούσε το παιδί τους.
Είναι πάντα καλύτερα να προετοιμάζουμε το παιδί μας μπροστά στις νέες συνθήκες που πρόκειται να αντιμετωπίσει.
Έτσι...
- με ήρεμο και γλυκό τρόπο δηλώνουμε την αλλαγή και δεν αφήνουμε περιθώρια για διαπραγματεύσεις
- ανακοινώνουμε στο παιδί την αλλαγή σχολείου νωρίτερα και όχι την τελευταία στιγμή
- οργανώνουμε ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι ή κάποια δραστηριότητα, βγάζουμε φωτογραφίες, φτιάχνουμε ένα αναμνηστικό άλμπουμ ή δημιουργούμε μια διαδικασία με την οποία «κλείνουμε» τον κύκλο
- δημιουργούμε στο παιδί θετικές (αλλά ρεαλιστικές) προσδοκίες σχετικά με το νέο του σχολείο
- ακούμε με προσοχή τι έχει να μας πει
- συμμεριζόμαστε τα συναισθήματά του
- συζητάμε συγκεκριμένα τι το απασχολεί σχετικά με την αλλαγή σχολείου
- προσπαθούμε να βρούμε συγκεκριμένες λύσεις στους φόβους και τις ανησυχίες του και όχι να το καθησυχάζουμε γενικά κι αόριστα.